ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ, 5 ਅਪ੍ਰੈਲ (ਪਵਿੱਤਰ ਜੋਤ) : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਪ੍ਰੋ . ਦਰਬਾਰੀ ਲਾਲ ਨੇ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਪਾਉਂਦੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਮਹਾਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਨ ਹੈ । ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਆਹਵਾਨ ਉੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਭ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਠੱਪ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਹ ਦਿਨ ਪਹਿਲੀ ਹੜਤਾਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ । ਪਹਿਲਾਂ ਯੁੱਧ 1914 ਤੋਂ 1918 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹਜਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਰੀਟੀਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਬਚਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਲੜਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਵੇਗੀ । ਲੜਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮਹਿੰਗਾਈ ਸੱਤਵੇਂ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ । ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਰੀਟੀਸ਼ ਹੁਕੂਮਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਰੋਸ਼ ਲਹਿਰ ਫੈਲ ਗਈ । ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮਹੱਤਵਕਾਂਕਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਣ ਲਈ ਰੋਲੇਟ ਏਕਟ ਪਾਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਪ੍ਰੋ . ਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੋਲੇਟ ਏਕਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਏ ਬਿਨਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਨੂੰਨ ਸੀ । ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਾ ਕੋਈ ਵਕੀਲ , ਨਾ ਕੋਈ ਅਪੀਲ , ਨਾ ਕੋਈ ਦਲੀਲ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਸੀ । ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇਸ ਕਨੂੰਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਚਲਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ । ਪਹਿਲਾਂ 30 ਮਾਰਚ ਦਾ ਦਿਨ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਬਦਲਕੇ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਉਸ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਕਾਰਖਾਨੇ , ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਨੂੰ ਬੰਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ । ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਗਲੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਬਾਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ । ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਪਲਵਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਤਾਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾਕੇ ਮੁਂਬਈ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ । ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਜੁਲੂਸ ਵੀ ਕੱਢੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ । ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਪਵਿਤਰ ਅਤੇ ਏਤੀਹਾਸਿਕ ਦਿਨ ਹੈ । ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਹਿੰਦੂ , ਮੁਸਲਮਾਨ , ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਈਸਾਵਾਂ ਨੇ ਪੂਰਾ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ । ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਹੜਤਾਲ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਡਾ . ਸੈਫੁਦੀਨ ਕਿਚਲੂ ਅਤੇ ਡਾ . ਸਤਿਆਪਾਲ ਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਕਾਰਿਆਕੁਸ਼ਲਤਾ , ਯੋਗਤਾ , ਦੂਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਅਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਸਰੰਅਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ।
ਪ੍ਰੋ . ਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ , ਪੰਡਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨੇਹਰੂ , ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ , ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ , ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਯਾ , ਸਵਾਮੀ ਸ਼ਰਦਾਨੰਦ , ਸਵਾਮੀ ਅਨੁਭਵਾਨੰਦ , ਮੋਹੰਮਦ ਅਲੀ , ਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ , ਡਾ . ਹਾਫਿਜ ਮੋਹੰਮਦ ਬਸ਼ੀਰ , ਬਦਰੂਲ ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਕੇ ਹੜਤਾਲ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਇਆ । ਆਓ ਅਸੀ ਅਜੋਕੇ ਦਿਨ ਮਿਲਕੇ ਸੰਕਲਪ ਕਰੀਏ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਹਰ ਕੀਮਤ ਉੱਤੇ ਕਾਇਮ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਸਾਮਰਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਮਜਬੂੂਤ ਬਣਾਈਏ ।
